Buhar hatlarında artan sıcaklıkla birlikte boru boyundaki genleşmeyi almak ve boru hattını ve vana gruplarını korumak amacıyla, geçmişten bu yana omega ve eksenel metal kompansatör kullanılmaktadır. Yeterli yer olmaması durumunda, omega dik olarak tasarlanarak Şekil-I’de görülen tasarım kullanılması zorunludur. Kullanılan vana grupları, boru, dirsek, flanş, conta, bağlantı elemanı ve harcanan işçilik maliyeti çok yüksektir. Halbuki eksenel metal kompansatör (Ayvaz MKDF veya DBKF) kullanılarak çok ucuza ve çok daha az çaba ile en uygun çözüm oluşturulabilir.
Şekil-II ve Şekil-III’de görüldüğü gibi eğer yeterli yer varsa omega yatay olarak oluşturulabilir. Bu tasarımla kondens cebi, hava atıcı, bu gruplara ait vana gruplarına ve işçiliğine gerek kalmadan genleşmeyi almak mümkündür. Yine eksenel metal kompansatör kullanımı ile karşılaştırıldığında, pahalı ve daha fazla çaba gerektiren bir çözümdür.
Boru boyunda sıcaklık artışı ile oluşan genleşmeyi almada, en uygun ve ekonomik çözüm kompansatör (Şekil-IV) kullanımıdır. Omega ve kompansatör uygulamasında; sabit ve kayar mesnet tiplerinin doğru seçilmesi ve yerleşimlerinin doğru yapılması gerekmektedir. Yanal hareketlerin oluşumu engellenmelidir, aksi takdirde kompansatör uygulamasında metal körük yırtılması veya omega uygulamasında boru hattının bütünlüğünün bozulması söz konusudur.
Buhar hatlarında yaygın olarak kullanılan döner flanşlı tip eksenel metal kompansatör MKDF (Şekil-V) modelidir.
Yazar: Ersun GÜRKAN
Ayvaz, ARI-Armaturen Türkiye Ürün Müdürü
Endüstri Mühendisi
Web Tasarım 